Sarnik
Sołectwo: Sarnik

Aktualna liczba mieszkańców - 371

Historia

Sarnik jest wsią o metryce średniowiecznej, założoną na karczunku puszczy, wzmiankowaną w źródłach już w 1337 r.; była wówczas własnością rodu von Wedel a później von Flemming. Od poł. XV w. do poł. XVIII w. Sarnik należał do rodziny von Flatow. W 1796 r. wieś podzielono między von Billerbecków i von Knobelsdorfów. Sarnik był wówczas niewielką wsią z jednym folwarkiem, młynem i 20 zagrodami. Ok. 1830 r. wieś przeszła na własność mieszczanina Augusta F.Menza, w 1870 r. folwark wraca ponownie do Wedlów, którzy to prawdopodobnie w 1898 r. wznieśli okazały pałac, przypuszczalnie z tego okresu pochodzi także założenie parkowe. Po II wojnie światowej folwark wraz z pałacem został włączony do PGR-u. Pałac użytkowany do lat 50-tych, opuszczony i zdewastowany popadł w ruinę. Obecnie wraz z parkiem w prywatnych rękach.

Układ przestrzenny i zabudowa

Mapa z lat 1891/92 dokumentuje Sarnik jako krótką ulicówkę z dominującym założeniem folwarcznym (dwa podwórza gospodarcze), pałacowo-parkowym, zajmującym wraz z kolonią mieszkalną robotników folwarcznych całą północną pierzeję. Zabudowania chłopskie o niewielkiej skali głównie 2-budynkowe (sporadycznie 3 -budynkowe), okolone od południa ogrodami. W centrum wsi posadowiony był kościół wraz z przyległą nekropolią, na NW od wsi ulokowano wiatrak. Od N rozwój układu przestrzennego ograniczało wąskie jezioro rynnowe. Mapa z 1934 r. przedstawia układ analogiczny do wyżej opisanego z okazałą rezydencją w parku; powstał nowy cmentarz na NE od wsi, brak natomiast wiatraka.