Brzyczno
Sołectwo: Brzyczno
Aktualna liczba mieszkańców - 172
Historia
Historia Brzyczna w dostępnej literaturze przedmiotu odnotowana bardzo skromnie. Folwark powstał w XVIII w. i związany był z majątkiem w Nadarzynie. Założycielami była rodzina v. Worman (wg innego źródła v. Billerbeck). W 1784 r. majątek kupił Kaszmir Albrecht v. Bormann. W poł. XIX w. własność rodu v. Witte. XX-wieczne dzieje Brzyczna nieznane. W 1946 r. folwark przejęła Centrala Nasienna w Lubianie, później był tu Ośrodek Hodowli Zarodowej, zaś od 1993 r. w zasobach AWRSP.
Układ przestrzenny i zabudowa
XIX-wieczny układ przestrzenny folwarku jest udokumentowany na mapie z 1892 r. W tym czasie było tu luźne założenie rozplanowane na rzucie niezupełnie regularnego prostokąta, rozwiniętego na osi E-W. Dwór ustawiony na ścianie zachodniej, w jego zapleczu (po str. pd.-zach.) kępa leśna względnie park leśny. Wnętrze podwórza gospodarczego niezabudowane, wjazd od strony wschodniej -na osi dworu. Mapa 1934 r. odzwierciedla pewne zmiany. Zabudowa wokół podwórza jest już zwarta, wyraźnie zaznaczony jest park (w miejscu kępy leśnej), na wschód od folwarku-po południowej stronie dojazdowej- dwa wielkokubaturowe obiekty.
Bezpośrednio przy wschodniej ścianie folwarku zespół zabudowań w formie 3-budynkowej zagrody. Współczesny układ przestrzenny folwarku odpowiada stanowi z lat 30-tych. Istotną zmianą jest dobudowanie do pałacu, od jego południowej strony, skrzydła mieszkalnego. Obiekt ten, przypuszczalnie z 70-tych lat, pozbawiony wartości architektonicznej, silnie kontrastuje z bryłą pałacu. Na południe od podwórza gospodarczego powstał nowy zespół budynków gospodarczych zaś po północnej stronie drogi dojazdowej wybudowano kilka budynków mieszkalnych ze skromnym zapleczem ( dla pracowników Ośrodka Hodowli Zarodowej). Zabudowa folwarku chronologicznie zróżnicowana ; najstarszy datowany obiekt pochodzi z 1875 r., pozostałe budynki nowsze, także z okresu międzywojennego. Zabudowa murowana z cegły ceramicznej i silikatowej, szopy i garaże maszynowe drewniane.
Pałac z pocz. XX w. charakteryzuje się rozczłonkowaną bryłą i niewysoką wieżą. Przed pałacem ślady gazonu, okolonego brukowaną drogą wewnętrzną. Park krajobrazowy zachowany w historycznych granicach przełomu XIX/XX. Dawne czworaki (na wschód od podwórza) przebudowane. Ogólnie Brzyczno reprezentuje dobrze zachowany pod względem układu przestrzennego przykład zespołu rezydencyjno-folwarcznego.